Domowy chleb – 3 przepisy na zdrowy chleb

Domowy chleb...Chcesz cieszyć się smakiem domowego chleba?  Poznaj przepisy na pyszne i zdrowe pieczywo!

Zanim jednak weźmiesz się za pieczenie, przeczytaj o tym, jak spożywanie chleba wpływa na ludzkie ciało i jakie pieczywo będzie dla Ciebie najlepsze. 

Warto dowiedzieć się, co zawiera chleb, który zazwyczaj kupujesz, ponieważ całkiem możliwe, że nie jest on dla Ciebie odpowiedni, zwłaszcza jeśli spożywasz go w dużych ilościach. Jaki zatem jeść chleb, by nie tyć i czuć się dobrze?

Rodzaje chleba 

Główny podział pieczywa wygląda następująco: 

• pieczywo pszenne,
  
• pieczywo żytnie,
• pieczywo mieszane z dodatkiem drożdży lub zakwasu (pszenno-żytnie lub żytnio-pszenne).

Pieczywo dzielimy też na: 

• pytlowe (białe, z mąki wielokrotnie przesiewanej)
• razowe (z pełnego ziarna mielonego tylko raz.)

Białe pieczywo z mąki pszennej - kto powinien z niego zrezygnować? 

Niestety pszenica, nawet ta z ekologicznych upraw, jest zmodyfikowana genetycznie (1) i nie może się równać ze zbożem, które było uprawiane kilkadziesiąt lat temu.

Ma mniej witamin i minerałów, poza tym obfituje w gluten, który w dużych ilościach szkodzi każdemu z nas, jest także bogata cukier o wysokim indeksie glikemicznym oraz dużo soli. 

Powstaje ono z wielokrotnie przemielonej mąki, pozbawionej otrębów zawierających to, co najcenniejsze. Im jaśniejsze pieczywo, tym gorsze! 

To pieczywo jest produktem, na który powinny uważać osoby chorujące na cukrzycę. Jest bardzo bogate w skrobię, która gwałtownie podwyższa poziom cukru we krwi i powoduje szybki wyrzut insuliny. Konsekwencją jest uczucie głodu i spowolnienie procesów spalania tłuszczu. 

Mimo że pieczywo pszenne nie uchodzi za zdrowy dietetyczny chleb, to nie można zapominać o tym, że jest on zalecany osobom ze stanami zapalnymi błony śluzowej żołądka oraz tym, którzy mają choroby infekcyjne z gorączką. 

Jeśli interesuje Cię dietetyczny chleb, miej na uwadze, że ten rodzaj pieczywa, jest: 

• wysoce zmodyfikowany
  
• bogaty w gluten
  
• bogaty w cukier o wysokim indeksie glikemicznym
• zawiera zbyt dużo soli

Chleb żytni - dlaczego jest polecany?

Pieczywo żytnie jest ciemniejsze niż to, które powstaje z mąki pszennej, poza tym jest cięższe i niezbyt pulchne.

Jest dość bogate w składniki mineralne i witaminy z grupy B i witaminę E, zawiera także błonnik pokarmowy. 

Chleb na zakwasie jest szczególnie wartościowy, ponieważ fermentacja zakwasu (naturalna) usuwa związki o działaniu rakotwórczym (2).

Poza tym pozwala zachować cenne składniki, które są wrażliwe na wysoką temperaturę. Jeśli chcesz jeść naprawdę zdrowy chleb, sięgnij właśnie po to pieczywo!

Chleb razowy - który wybrać? 

Ten rodzaj chleba powstaje z mąki mielonej tylko raz. Pieczywo razowe wypiekane jest z mąki pszennej, żytniej lub mieszanej.

Biorąc pod uwagę to, co napisano powyżej, nietrudno się domyślić, że najlepiej wybrać chleb z mąki żytniej. Mieleniu zostają poddane całe ziarna wraz z ich bogatą w składniki odżywcze okrywą. 

Ciemne pieczywo razowe bez sztucznych substancji barwiących jest cennym źródłem składników odżywczych.

Jednak posiada dużo błonnika pokarmowego, dlatego powinny z niego zrezygnować osoby z refluksem żołądkowo-przełykowym, nieżytem żołądka oraz wrzodami żołądka i dwunastnicy. 

A może jednak pszenica? 

W niektórych przypadkach warto jednak rozważyć pozostanie przy pieczywie z mąki pszennej. 

Chleb graham powstaje z drobno zmielonej mąki pszennej z dodatkiem wcześniej oddzielonych, grubo zmielonych części ziarna.

Podczas jego produkcji wykorzystywane są drożdże, a nie zakwas, dlatego polecany jest on osobom z problemami trawiennymi, które nie chcą jeść białego pieczywa, ale powinny zrezygnować z pełnoziarnistego chleba razowego. 

Wyjątkowo dobrą opinią cieszy się mąka uzyskana z pszenicy orkisz. Orkisz to jeden z najstarszych gatunków pszenicy, zawierający więcej składników odżywczych od zwykłej pszenicy.

Chleb orkiszowy bez domieszek innych ziaren jest zalecany między innymi alergikom - tolerują do nawet niektóre osoby wrażliwe na gluten. Orkisz:

• wzmacnia serce,
  
• zapobiega nowotworom,
• chroni układ nerwowy.

Jaki chleb dla cukrzyka? 

Osoby z cukrzycą powinny jeść pieczywo o jak najniższym indeksie glikemicznym. Najbardziej odpowiedni będzie pełnoziarnisty chleb żytni, wskazane jest także pieczywo chrupkie. 

Chleb bez glutenu

Coraz więcej osób rezygnuje z glutenu. Niektórzy robią to z przyczyn zdrowotnych, ale warto pamiętać, że panuje też moda na żywność bezglutenową, ponieważ białko to jest potencjalnie niebezpieczne dla osób, których organizm je toleruje.

Zboża są modyfikowane genetycznie i zawierają dużo więcej glutenu niż kilkadziesiąt lat temu. 

Pieczywo bezglutenowe powstaje z mąk bezglutenowych, które dość słabo wyrastają i są miałkie.

Nie można jednak zaprzeczyć, że domowy chleb bezglutenowy może smakować naprawdę znakomicie, poza tym dla wielu osób mąka bezglutenowa to najzdrowsza mąka! Mąki bezglutenowe:

• kukurydziana
  
• gryczana
  
• ryżowa
  
• kasztanowa
  
• z ciecierzycy
  
• amarantusowa
  
• jaglana
  
• sojowa 
• owsiana

Kto chce zrobić chleb nie zawierający glutenu ma zatem szerokie pole do popisu!

Jaki chleb na diecie? 

Jeśli chcesz schudnąć i zastanawiasz się, który chleb będzie dla Ciebie najlepszy, pamiętaj, że ważne są nie tylko kalorie, ale także wartości odżywcze pieczywa.

Ile kalorii ma kromka chleba? 

• chleb biały - 64 kcal
  
• chleb razowy orkiszowy - 96 kcal
• chleb pełnoziarnisty żytni - 60 kcal

Jak zrobić domowy chleb? Trzy sprawdzone przepisy 

Chcesz cieszyć się wybornym smakiem zdrowego chleba - upiecz go samodzielnie! Nie wiesz jak zrobić chleb? To nie takie trudne! 

Domowy bezglutenowy chleb na zakwasie

Składniki:

• 1/2 kubka mąki ryżowej
  
• 1/2 kubka mąki jaglanej
  
• 1/2 kubka mąki gryczanej
  
• 2/3 kubka ciepłej wody
  
• 1/3 soku kubka z ogórków kiszonych
  
• 4 łyżki zakwasu gryczanego
  
• łyżka oliwy z oliwek
  
• szczypta pieprzu
  
• szczypta kuminu
• 1 łyżeczka soli

Składniki należy wymieszać w misce. Następnie przykrytą ręcznikiem kuchennym miskę odstaw w ciepłe miejsce na 12 godzin. 

Po tym czasie przełóż ciasto do wysmarowanej olejem i poprószonej mąką keksówki i ponownie odstaw przynajmniej na godzinę.

Do rozgrzanego do temperatury 220 stopni Celsjusza piekarnika włóż keksówkę - wcześniej posmaruj oliwą odkryty wierzch ciasta.

Pieczenie chleba trwa 45 minut w temperaturze 220 stopni Celsjusza. Taki domowy chleb najlepiej smakuje na drugi dzień.

Domowy chleb pełnoziarnisty bez zagniatania 

Zastanawiasz się, jak bez zagniatania upiec domowy chleb z maki pełnoziarnistej, która jest przecież dość niewdzięcznym materiałem do zagniatania?

Składniki: 

• 500 g mąki pszennej pełnoziarnistej
  
• 2 łyżeczki suszonych drożdży
  
• 500 ml letniej wody
  
• 2 łyżeczki rozmarynu
  
• 1,5 łyżeczki soli
• opcjonalnie nasiona słonecznika, siemienia lnianego, pestki dyni, czarnuszki

Wymieszaj w misce wszystkie składniki oprócz wody. Po dodaniu wody wymieszaj masę jeszcze raz.

Następnie wysmaruj prostokątną formę tłuszczem i obsyp mąką. Umieść ciasto w formie, przykryj folią do żywności i odłóż w ciepłe miejsce na 2 godziny. 

Rozgrzej piekarnik do temperatury 200 stopni Celsjusza i włóż do niego chleb bez folii. Piecz go 40 minut. 

Domowy chleb żytni na zakwasie

Jak upiec chleb żytni na żytnim zakwasie? Potrzebujesz: 

Składniki: 

• 120 g mąka żytnia razowa
  
• 250 g mąka żytnia jasna typ 720
  
• 165 g aktywnego zakwasu żytniego
  
• 300 ml wody
• 1,5 łyżeczki soli

Odsyp 150 g jasnej mąki i pomieszaj wszystkie składniki. Miseczkę z lepką mieszaniną odstaw w ciepłe miejsce na 4 godziny.

Dodaj do masy pozostałą mąkę, zagnieć. Przygotuj formę - wysmaruj ją tłuszczem i obsyp mąką lub otrębami. Przełóż ciasto do formy i zostaw przykryte jeszcze na 2 godziny.

Rozgrzej piekarnik do temperatury 220 stopni i umieść nim formę z ciastem. Ten domowy chleb powinien się piec około 40 minut.